Dom Weterana

Dom Weterana to jeden z najbardziej udanych, ale i najbardziej niedocenianych modernistycznych budynków w Poznaniu. Świadczy o tym także fakt, że dopiero w piątym roku działalności Modernistycznego Poznania zdecydowałem się o nim napisać.

English version:

The Veteran's House is one of the best modern building in Poznań.

It's also one of the most underestimated place - Modernistyczny Poznań is five years old and this is the first post about it.

Dom Weterana został zaprojektowany w pracowni poznańskiego Miastoprojektu, przez zespół składający się z Lecha Sternala, Witolda Milewskiego i Zygmunta Skupniewicza - którzy zasłużyli się dla Poznania takimi projektami jak Collegium Altum Uniwersytetu Ekonomicznego, kampus Uniwersytetu Przyrodniczego Eskulap - kultowy akademik Uniwersytetu Medycznego. 

The Veteran's House was designed in Miastoprojekt by a team of architects: Lech Sternal, Witold Milewski and Zygmunt Skupniewicz. They also designed Eskulap or Colllegium Altum, very beautiful and unforgettable places in our city.

Jeden z członków zespołu Witold Milewski zasłynął niespotykaną wręcz zmianą gustów architektonicznych. Niegdyś rysował takie cuda jak Dom Weterana, dla którego zaprojektował nie tylko rozwiązania budowlane, ale nawet meble, czy elementy wyposażenia. Natomiast w ostatnich latach zasłynął jako projektant i wielki orędownik obudowy Zamku Królewskiego w Poznaniu - jednego z najbardziej kłujących w oczy gargameli w naszym mieście, który z pewnością zasługuje na własny artykuł na Modernistycznym.

 Witold Milewski, one of the designer, is a very strange man. His architectural tastes have changed a lot over these past years. Many years ago, he designed such a beautiful places like f.e. The Veteran's House even with furniture and decorations. Today, he is a great advocate of Royal Castle's rebuilding - one of the ugliest places in Poznań. You can be sure the castle will get its own post soon.

 Budowa Domu Weterana trwała od 1969 do 1972 roku. Projekt utrzymany jest w duchu dojrzałego modernizmu. Jego głównym założeniem jest zapewnienie mieszkańcom jak najlepszych warunków oraz wpisanie budynku w zastany parkowy krajobraz.
The Veteran's House's building lasted three years, between 1969 and 1972. Park around it is quite amazing and the main goal was to provide as best conditions for seniors as it was possible.

Estetyka i dbałość o formę nawet stricte użytkowych części obiektu - jak ta techniczna brama wjazdowa - przywodzi na myśl najlepsze modernistyczne budynki na świecie np. Willę Tugendhatów w Brnie.
Estetics and huge care of form even in most usable parts like f.e. back gate makes me think about the best modern building of the world - f.e. Villa Tugendhat in Brno.

Na murach młodzi artyści wyrażają siebie. Banksy byłby taki dumny.
On the walls young artists try to express themselves. Banksy would be so proud.

Stan utrzymania Domu Weterana pozostawia wiele do życzenia. Z bliska bardzo widać upływ czasu i brak poważnych prac remontowych. Budynek zbudowany jest bardzo solidnie i nie można powiedzieć, żeby się sypał. Nie można jednak również powiedzieć, żeby pokrywał się szlachetną patyną. Zobaczcie sami.
Unfortunately, the building isn't well kept. If you come closer, you could see dirty facades and lack of renovation. But the place was made very solid and even today, after all these years, it's still not a ruin. Just take a look.

Podwórze Domu Weterana chroni solidne ogrodzenie z takimi oto sympatycznymi szpikulcami na szczycie. Gdyby w Stoczni Gdańskiej były takie same płoty, to by nie było Solidarności...
 The House's yard is protected by a impressive fence. If such a fence was in Gdansk Shipyard, Solidarność would never came into being...

Dom weterana jest wpisany w otaczający go stary drzewostan. Architekci z Miastoprojektu rozumieli, że budynek można wybudować w rok czy dwa, natomiast drzewo rośnie kilkadziesiąt lat. Z tego samego założenia wyszła Halina Skibniewska tworząc słynne warszawskie osiedle Sady Żoliborskie, najpierw prl-owskim decydentom, a następnie praktycznie każdemu robotnikowi z osobna musiała tłumaczyć, że nie można zastanych na placu budowy drzew, czy wycinać wszystkiego co zielone, tylko po to, żeby budowlańcy mieli dojazd do budowy od każdej strony, jaką tylko mogą sobie wymyślić.
The Veteran's House looks like it is an important part of the park around it. Miastoprojekt's architects knew that a buiilding might be build in one or two years, by a tree grows for several dozen of years. The same idea was known to Halina Skibniewska, a designer of Sady Żoliborskie - a famous housing estate in Warsaw. She had to explain almost to every worker there that they can not clear every tree they see just to make a comfortable way to construction site.

Stary park otaczający Dom Weterana to pozostałości po Parku Strzeleckim - należącym niegdyś do poznańskiego Bractwa Kurkowego i będącym jednym z ulubionych terenów spacerowych dla Poznaniaków końca XIX wieku.
The old park is a remain of Park Strzelecki, one of the most favourites parks in Poznań in the end of the XIXth century.

Z dawnych parkowych urządzeń pozostały imponujące schody prowadzące nad rzekę.
Impressive stairs from park to river are still there.

Oraz dawna brama parkowa.
And an old park gate.

Mówi się, że Poznań leży nie nad Wartą, ale nad torami. Patrząc na centrum miasta - Most Dworcowy, Most Teatralny, ulicę Roosevelta czy Rondo Kaponiera (ktoś je jeszcze pamięta?) - trudno się z tym nie zgodzić. Jednak z Domu Weterana widok na Wartę jest bardzo dobry, a tory kolejowe wydają się być bardzo odległe, podobnie jak industrialna elektrociepłownia Karolin na horyzoncie.
 Sometimes we say that Poznań is a city on tracks, not on the Warta river. If you look around in the city center, it's hard no to agree - railways are everywhere! But from the Veteran's House the view of Warta is amazing and tracks seem to be far away, almost as far as Karolin Thermal Electric power station.

Kolejne zdziwienie akwafluwialne - Wartą da się dopłynąć i do Konina i do Santoka.
It's a next odd thing - you can sail by Warta to Konin or Santok.

Wyświetl większą mapę